Stress is de natuurlijke reactie van ons lichaam op dreiging van gevaar. Het zet al je zintuigen op scherp en stelt je in staat om op de juiste manier te reageren en acuut te handelen. Je ademhaling gaat omhoog, je hartslag versnelt en je pupillen worden wijder. Kortom je bent in opperste staat van paraatheid. Handig als je op een bouwplaats een kabel ziet breken en nog net op tijd kan wegduiken voor een vallend blok beton.
Gevolgen chronische stress
Toch heeft stress overwegend een negatief imago. Dat wordt vooral veroorzaakt door langdurige stress. Als je te vaak of te lang stress ervaart, heeft je lichaam onvoldoende tijd om te herstellen. Je raakt langzaam opgebrand en kan zelfs minder goed functioneren. Werkstress is met 37% één van de grootste redenen van verzuim. 1,3 Miljoen werknemers hebben last van burn-out klachten. Werknemers verzuimden in 2020 zelfs 11 miljoen werkdagen met stress als reden.
Hoe voorkom je uitval door stress?
Uitval, verminderde prestaties, oplopende verzuimkosten en leed van medewerkers zijn voor werkgevers voldoende redenen om werkstress serieus te nemen. Dus hoe voorkom je dat werknemers uitvallen met burn-out klachten?
- Herken de signalen
- Onderzoek de oorzaken
- Draai aan de knoppen die werkstress beïnvloeden
Herken de signalen
Signalen of symptomen van chronische stress zijn goed te herkennen. Verlies aan concentratievermogen, vermoeidheid, niet kunnen anticiperen, minder productief zijn, minder gemotiveerd zijn en meer fouten maken, zijn de belangrijkste. Deze symptomen worden zowel op het werk als in de thuissituatie ervaren. Maak deze signalen bespreekbaar door regelmatig gesprekken te voeren met medewerkers.
Onderzoek de oorzaken
De oorzaken van burn-out of chronische stress hangen samen met het werk, de persoon en de maatschappij. Snelle maatschappelijke veranderingen eisen een hoog aanpassingsvermogen van mensen. De toename van complex en veeleisend werk vraagt erom dat je naast je werk blijft doorleren om bij te blijven. De prestatiedruk gaat voortdurend omhoog door steeds efficiëntere werkprocessen waarbij minder mensen worden ingezet. De balans tussen werk en privé wordt verstoord doordat werk en privé steeds meer door elkaar lopen. Als je dan ook nog last van ongewenst gedrag van klanten, patiënten of leerlingen hebt, ligt een burn-out al snel op de loer. Stress wordt door meerdere factoren veroorzaakt. Onderzoek daarom eerst goed welke factoren binnen de organisatie, het team of op individueel niveau een rol spelen.
Draai aan de knoppen die werkstress beïnvloeden
Gelukkig zijn er ook oplossingen om burn-out te voorkomen. Afhankelijk van de oorzaken van de stress, doe je dat door de belasting van medewerkers te verlagen of hun belastbaarheid te verhogen. Anders gezegd, je pakt de stressbron aan of vergroot de persoonlijke veerkracht en de weerbaarheid van de medewerker.
Wat betekent dat in de praktijk?
In de praktijk betekent dat bijvoorbeeld dat je een medewerker meer regelruimte geeft om taken te delegeren als blijkt dat de belasting te hoog wordt. Of dat iemand die naast zijn werk ook mantelzorg verleent, regelmatig een vrije dag kan opnemen om even tot rust te komen. En als blijkt dat een medewerker bepaalde vaardigheden onvoldoende beheerst, maak je hem weerbaarder door middel van scholing en training. Breng dus eerst de oorzaken van de stress in kaart en bepaal daarna op persoonlijk niveau, binnen je team of organisatie-breed waar je de belasting kunt verlagen of de veerkracht moet vergroten.
Bron: TNO Factsheet week van de werkstress 2020, Integrale aanpak stress 2019, Burn-out Infographic.
